Erbo-batudo
Phlomis herba-venti
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Sàuvi-bouscasso, Sàuvio-sóuvajo, Sàuvio-blanc.
Noms en français : Herbe aux vent, Phlomis Herbe au vent.
Descripcioun :L'erbo-batudo trachis en mato dins lis ermas e en ribo de camin. Es uno planto proun ramificado que fai de poulìdi flour roso en verticillo. Li fueio e li bratèio soun en lanço, dentado e bourrihudo. La labro de dessus di flour, coume tóuti li Phlomis es en casco.
Usanço :La planto èi vertuouso contro li plago e li macaduro (vulneràri). De prouprieta anti-enflamativo e anti-óussidanto soun couneigudo. Dins d'ùni relarg se metié en deforo dis oustau pèr aganta li mousco (F. Couplan, op.cit. p. 369).
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phlomis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Phlomis herba-venti L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753